Nedir? Legg-Calvé-Perthes Hastalığı (LCPD), Perthes hastalığı veya sadece Perthes olarak da bilinen, kalça eklemi üzerinde etkili olan nadir bir çocukluk dönemi rahatsızlığıdır. Genellikle 4 ile 8 yaşlarındaki çocuklarda görülür ve erkeklerde kızlara göre daha yaygındır. Perthes hastalığı, femur başının (uyluk kemiğinin üstündeki top şeklindeki bölüm) kan akışının bozulmasıyla karakterizedir, bu da onun kademeli olarak bozulmasına yol açar. Bu durum ağrı, sertlik ve sınırlı kalça eklem hareketine neden olabilir.
Ne olur? Perthes hastalığı'nın nedeni tam olarak anlaşılmamış olsa da, genetik, vasküler ve mekanik faktörlerin bir kombinasyonunu içerdiği düşünülmektedir. Perthes hastalığı oluştuktan sonra femur kemiğinin başında sırası ile şu değişiklikler meydana gelir.
Vasküler Yetersizlik: Perthes hastalığı'na femur başına kan akışının geçici olarak kesilmesi, oksijen ve besin maddesi tedarikinin azalmasına yol açar. Bu sorunlu kan akışı, genetik yatkınlık ve travma gibi çeşitli faktörlerden de kaynaklanabilir.
Avasküler Nekroz (Fragmantasyon, Femur başında çürüme): Yetersiz kan akışı, femur başındaki kemik dokusunun ölmeye başladığı avasküler nekroza yol açar. Bu, kemik yapısının çökmesine ve zayıf ve şekil bozukluğuna yatkın hale gelmesine neden olur.
Revaskülarizasyon (Yeniden damar oluşması): Vücut, hasar görmüş femur başını onarmak için yeni kan damarları kurmaya çalışır. Bu süreç, kan akışını restore etmeyi ve kemik dokusunun yeniden oluşumunu teşvik etmeyi amaçlar.
Yeniden Şekillendirme: Zamanla, kan akışı düzelir ve kemik iyileştikçe femur başı yeniden şekillendirme sürecine girer. Yeni kemik oluşur, ancak orijinal sağlıklı kemik kadar güçlü veya düz olmayabilir.
Sol kalça ağrısı nedeni ile çocuk ortopedi polikliniğine başvuran hastada 1 yıl ara ile çekilen filmlerde oklar ile gösterilen alanlarda sırası ile; vasküler yetersizlik, nekroz, fragmantasyon ve son olarak revaskülarizasyon ve yeniden şekillenme başlangıcı görünmekte.
Semptom ve Bulgular Nelerdir? Perthes Hastalığı'nın belirtileri şiddet açısından farklılık gösterebilir;
Kalça Ağrısı: Çocuklar, kalça veya kasık bölgesinde ağrı yaşayabilir, bu hafif rahatsızlıktan şiddetli ağrıya kadar değişebilir. Ağrı genellikle aktivite ile artar ve topallamaya neden olabilir. Bazen kalça kaynaklı ağrılar çocuklarda dize yakın uyluk bölgesinde de görülebilir. Bu neden ile çocuklarda uyluk bölgesinde aktivite ile artan ağrının kalça kaynaklı olabileceği akılda tutulmalıdır.
Hareket Aralığının Sınırlı Olması: Durum ilerledikçe, kalça eklemi hareket aralığının sınırlı olduğu görülür. (kalçasını normal kalçasına göre daha az hareket ettirebilir) Çocuklar kalçalarını hareket ettirmekte zorlanabilir ve göze çarpan bir topallama geliştirebilirler.
Kas Zayıflığı: Etkilenen kalçanın az kullanılmasından dolayı, kalça eklemi etrafındaki kaslar zamanla zayıflayabilir ve tutulan taraf uyluk kasları zayıf kalabilir.
Sertlik: Kalça eklemi sertliği oluşur ise, çocukların giyinme veya ayakkabı bağlama gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirmesinde zorlandıkları saptanabilir.
Bacak Kısalması: Bazı durumlarda, Perthes Hastalığı'nın, iyileşme sürecinde femur başının uygun şekilde büyümemesi nedeniyle bacak uzunluğundaki gözle görülür bir farka yol açabilir.
